Dostęp do wody pitnej dobrej jakości, pozbawionej zanieczyszczeń i zawierającej odpowiednie składniki mineralne, jest jedną z podstaw naszego zdrowia. Woda wodociągowa spełnia określone normy bezpieczeństwa. Jednak właściciele domów jednorodzinnych, zwłaszcza na terenach podmiejskich, często decydują się na podłączenie domu do własnego źródła wody, czyli wykopanie studni głębinowej na działce. Jest to rozwiązanie praktyczne i tanie, ale wówczas sprawa jakości wody staje się kluczowa. Dlatego niezbędna stanie się stacja uzdatniania wody.

Woda głębinowa – czy jest czysta? 

Dość powszechnie funkcjonuje opinia o tym, że woda ze studni głębinowych jest bardzo czysta i zdrowa. Niestety nie jest to prawda. Wody gruntowe bywają mocno zanieczyszczone, nawet do takiego stopnia, że stają się szkodliwe dla człowieka. Używanie takiej wody niszczy też urządzenia. Może ona zawierać między innymi: 

• Nadmiar jonów wapnia i magnezu. Powoduje osadzanie się kamienia i niszczy urządzenia. 

• Nadmiar pierwiastków takich, jak żelazo czy mangan. Kiedy jest ich za dużo, woda ma żółtawy kolor, nieprzyjemny zapach i smak, pozostawia też brunatne osady. 

• Siarkowodór. Powoduje bardzo nieprzyjemny zapach i smak wody, niszczy instalacje. W dużych stężeniach powoduje zatrucia i choroby skóry. 

• Amoniak. W małych ilościach nie jest toksyczny, ale uszkadza rury i urządzenia. Powoduje nieprzyjemny smak i zapach wody. 

• Związki azotu. Obniżają odporność, są rakotwórcze. Szczególnie niebezpieczne są dla niemowląt i dzieci. 

• Metale ciężkie. Neurotoksyczne i rakotwórcze. 

• Substancje ropopochodne. Neurotoksyczne i rakotwórcze. Są bardzo trudne do usunięcia z wody. Ich duże stężenie może oznaczać konieczność stałego wyłączenia studni z użytku. 

• Pierwiastki szkodliwe, np. chlor. Powodują choroby. 

• Środki ochrony roślin, nawozy. Neurotoksyczne, rakotwórcze, zakłócają gospodarkę hormonalną organizmu. Szczególnie niebezpieczne dla dzieci i kobiet w ciąży. 

• Bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki. Powodują choroby. 

Z tego względu wodę ze studni głębinowej należy obowiązkowo przebadać na jej zawartość. Koszt takich badań to kilkaset złotych. Następnie koniecznością jest zainstalowanie przydomowej stacji uzdatniania wody. 

Stacja uzdatniania wody – do czego służy i jak działa 

Stacja uzdatniania wody to system odpowiednich filtrów, które oczyszczają wodę pobieraną przy użyciu pompy ze studni głębinowej przed przesłaniem jej rurociągiem do zbiornika magazynującego. Konstrukcja stacji może być różna, zależy to od doboru filtrów. Aby dobrać je optymalnie, potrzebne są badania wody, które wskażą, jakie zanieczyszczenia w niej występują. Od tego zależy też cena stacji, ale zawsze trzeba liczyć się z wydatkiem rzędu kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych. 

Każda woda wymaga filtra mechanicznego, który zatrzymuje piasek, muł i inne osady. Jest on montowany jako pierwszy. Następne filtry służą do usuwania konkretnych substancji, np. żelaza, związków wapnia, związków azotu. Z kolei do niszczenia patogenów i organizmów biologicznych służą lampy UV. Dzięki temu mamy pewność, że woda trafiająca do rur w domu (w kuchni, w łazience) jest pozbawiona szkodliwych zanieczyszczeń. 

Bardzo istotną kwestią, jeśli chodzi o codzienne użytkowanie wszelkich instalacji doprowadzających wodę, jest fakt, że stacja uzdatniania wody eliminuje osady powodujące tworzenie się kamienia na urządzeniach typu wanny, zlewy, pralki itp., a także we wnętrzach rur. Poza względami estetycznymi ma to znaczący wpływ na ich żywotność, zmniejsza częstotliwość odkamieniania lub nawet całkiem ją eliminuje, spowalnia też niszczenie instalacji i odsuwa w czasie konieczność wymiany zniszczonych przez kamień elementów.  

Stacja uzdatniania wody a woda z wodociągów 

Woda z wodociągów spełnia oczywiście normy jakościowe decydujące o tym, że jest bezpieczna dla ludzi. Tym niemniej filtry wodociągowe nie są na tyle dokładne, by nie przepuszczały żadnych zanieczyszczeń. W dalszym ciągu stacja uzdatniania wody będzie więc inwestycją wartą rozważenia, gdyż może znacząco podnieść jakość wody, z jakiej będziemy korzystać w naszym domu. Mając wodę wodociągową, można też zdecydować się na zamontowanie odwróconej osmozy.

Rozwiązanie dla sprytnych

Do regeneracji niektórych części stacji uzdatniania wody używa się soli (chlorku sodu NaCl). Pojawiają się głosy, że może to nie być zdrowe, gdyż cząsteczki soli dostają się także do wody, która potem dociera do naszego gospodarstwa domowego. Jeżeli stanowi to dla nas problem, możemy zastosować rozwiązanie uwzględniające drugi filtr, czyli odwróconą osmozę. Polega ono na tym, że na określonym etapie rozdzielamy wodę płynącą ze studni i kierujemy jedną jej część dalej do stacji uzdatniania wody, a potem do domu do zastosowania typu pranie, sprzątanie, mycie, kąpiel itp. – drugą zaś część kierujemy z ominięciem stacji do systemu filtrowania przez odwróconą osmozę i otrzymujemy wodę przeznaczoną do picia i gotowania, która będzie pozbawiona dodatkowej zawartości soli. Jest to rozwiązanie nieco bardziej kosztowne, ale jeśli kwestia soli jest dla nas ważna, choćby z powodów zdrowotnych, warto je rozważyć. 

Użytkowanie i konserwacja 

Stacje uzdatniania wody to urządzenia dość skomplikowane, składające się z wielu wymiennych elementów, które ulegają zużyciu w różnym czasie – zazwyczaj od pół roku do roku, niektóre co kilka lat, ale niektóre nawet co miesiąc. Filtry, lampy, membrany, wsady do filtrów wymagają wymiany na nowe lub regeneracji odpowiednimi sposobami. Niektóre możemy z łatwością wymienić sami, ale w przypadku innych jest to skomplikowane i lepiej będzie powierzyć to zadanie fachowcom. W zależności od konkretnego elementu koszt wymiany waha się w granicach od kilkudziesięciu do kilku tysięcy złotych. Są to stałe wydatki, należy więc uwzględniać je w corocznym budżecie domowym. W skali rocznej będzie to z pewnością kilkaset złotych. 

Aby mieć pewność, że nasza stacja uzdatniania wody działa prawidłowo, wszystkie filtry wymieniane są w terminie, żadne elementy nie skorodowały ani nie zostały mechanicznie uszkodzone, warto zlecać coroczny przegląd i serwis stacji firmie specjalizującej się w takich przeglądach.